Lễ cầu bông ở làng rau Trà Quế được tổ chức vào ngày mùng 7 tháng giêng âm lịch hàng năm, là dịp để dân làng tỏ lòng thành kính với các bậc tiền nhân có công khai phá làng rau Trà Quế…
Lễ cầu bông được tổ chức hàng năm ở làng rau Trà Quế, TP Hội An
Làng rau Trà Quế (thuộc xã Cẩm Hà, thành phố Hội An) là một trong những vùng đất được khai phá rất sớm sau khi Chúa Nguyễn vào Đàng Trong và mở mang Hội An thành một thương cảng nổi tiếng. Trải qua bao biến thiên của lịch sử, cư dân Trà Quế vẫn nối tiếp nhau sinh sống trên đất làng mình. Tương truyền , thuở sơ khai, cư dân Trà Quế là những ngư dân thực thụ, kiếm sống bằng nghề chài lưới trên sông Đế Võng. Nhưng dân làng mỗi ngày mỗi đông, do đánh bắt nhiều nên cá tôm cũng ngày càng ít đi, đời sống của vạn chài ngày một khó khăn, dân làng mới thử khai phá đất đai trồng thêm lúa, thêm rau. Những vạt rau thơm, rau cải trồng trên đất làng này được bón bằng rong vớt trên sông Đế Võng nên rất mau xanh tốt. Hương vị của rau Trà Quế cũng thơm ngon khác hẳn rau trồng trên các vùng đất khác, nên mới có tên là Nhự Quế (nghĩa là rau thơm).
Rau trồng tại làng Trà Quế hương vị thơm ngon đặc biệt
Theo các bô lão Trà Quế, danh xưng của làng gắn liền với nghề nghiệp của cư dân địa phương. Từ một vài gia đình trong làng trồng rau ban đầu, dần dần nhà nhà trong làng đều chọn nghề trồng rau để mưu sinh nên tên Nhự Quế được gọi thành Nhà Quế (nhà nhà trồng rau thơm). Đến khi rau trở thành loại cây chủ lực, được trồng đại trà, làng mới cải sửa lại tên thành Trà Quế. Ước đoán danh xưng Trà Quế đã có cách đây hơn hai thế kỷ. Nghề trồng rau ở Trà Quế đã trở thành thuơng hiệu của làng và hễ đến Hội An, du khách không thể bỏ qua một điểm đến nổi tiếng - làng rau Trà Quế.
Lễ cầu bông ở làng rau Trà Quế được tổ chức thường xuyên vào ngày mùng 7 tháng giêng âm lịch, là dịp để nhân dân trong làng tỏ lòng thành kính với các bậc tiền nhân có công khai phá làng rau Trà Quế, cầu trời đất cho một năm mưa thuận gió hòa, cầu Thần nông phù hộ cho rau hoa tươi tốt, mọi sự an lành cho cư dân làng rau.
Lễ cầu bông cảm tạ tiền nhân, cầu cho rau hoa tươi tốt, an lành cho dân làng…
Các phẩm vật được dân làng dâng cúng trong lễ cầu bông ở làng rau Trà Quế là các sản vật từ chăn nuôi và trồng trọt. Ngoài lễ chính do chính quyền và các bô lão của làng rau tổ chức cho nhân dân trong làng đến cúng thì tất cả các nhà dân trong làng đều có một mâm lễ cúng cầu bông với các phẩm vật gồm có xôi màu , gà trống non và hoa trái trong vườn nhà .. .Điều đặc biệt là mâm xôi màu cúng trong lễ cầu bông ở làng Trà Quế được nhuộm màu rất đẹp bằng các loại hoa trồng trên đất làng, Dân làng lấy hoa ép nước, ngâm với nếp nấu xôi để có những mâm xôi cúng Thần nông cầu mong một năm rau hoa tươi tốt.
Các vật phẩm được cúng trong lễ cầu bông
Ngoài lễ hội chung, mỗi nhà trong làng đều có mâm cúng riêng
Các món ngon được chế biến từ sản vật của làng
Tiết mục thú vị nhất trong lễ cầu bông là thi tài chế biến món ăn từ các sản vật của làng do những nguời phụ nữ giỏi giang của làng rau Trà Quế đảm nhận. Món ngon đặc biệt chỉ có ở làng rau Trà Quế là món tam hữu, gồm có thịt heo luộc, tôm luộc và rau thơm đựoc buộc vào nhau bằng một cọng hành lá, ăn với nước mắm ớt tỏi…
Món ngon tam hữu chỉ có ở làng rau Trà Quế
Bài và ảnh: NGUYỄN GIANG